پیمان شنگن

شنگن کجاست؟ پیمان شنگن چیست؟ پیمان شنگن در چه تاریخی منعقد شد؟ چه کشورهایی سبب تشکیل پیمان شنگن شدند؟ مزایای عضویت در پیمان شنگن چیست؟ چه کشورهایی عضو پیمان شنگن هستند؟ با داشتن چه شرایطی می‌توان عضو پیمان شنگن شد؟ آیا اتحادیه اروپا همان پیمان شنگن است؟ تفاوت میان پیمان شنگن و اتحادیه اروپا چیست؟ کشورهای عضو در پیمان شنگن چه ویژگی‌های مشترکی خواهند داشت؟ پیمان شنگن در کجا منعقد شد؟ سیستم امنیتی حوزه شنگن چگونه است؟

شنگن نام توافق‌نامه‌ای میان 27 کشور اروپایی است که به موجب این قرارداد قانون کنترل مرزهای داخلی این کشورها لغو شده و ساکنین این حوزه می‌توانند آزادانه و بدون نیاز به اخذ ویزا در حوزه شنگن سفر کنند. همچنین پس از انعقاد این پیمان، شرایط سفر برای ساکنین غیراروپایی نیز تغییر کرد. این تغییر به این صورت است که دیگر نیازی به گرفتن ویزای تک به تک کشورهای شنگن نیست و متقاضیان می‌توانند با داشتن یک ویزای شنگن به چندین کشور آزادانه سفر کنند.

کشورهای اروپایی زیادی هستند که از پس از انعقاد اولیه این پیمان، تلاش کردند تا بتوانند آنها نیز به عضویت این حوزه بپیوندند؛ برخی موفق شدند و برخی به دلیل عدم برخورداری از شرایط مورد نیاز رد درخواست شدند. در زمان انتشار این مقاله تعداد کشورهای عضو پیمان شنگن 27 می‌باشد؛ اما ممکن است در آینده اعضای جدید هم اضافه شوند. در ادامه این مقاله به شرح کامل تاریخچه، ویژگی‌های مورد نیاز برای پذیرش، ویژگی‌های مشترک کشورهای عضو و ... خواهیم پرداخت.

تاریخچه پیمان شنگن

ایده شکل‌گیری حوزه شنگن در ابتدا در سال 1985 با توافقی که بین 5 کشور اروپایی شامل آلمان، فرانسه، بلژیک، هلند و لوکزامبورگ صورت گرفت، به وجود آمد. مسئولین این کشورها در روستایی به نام شنگن در کشور لوکزامبورگ گردهم آمده و با امضای یک توافقنامه مشترک، سبب لغو قانون کنترل مرزهای داخلی بین کشورهای خود شدند. نام این پیمان نیز به دلیل امضا شدن توافقنامه در روستای شنگن، به معاهده شنگن معروف شد.

البته که ایده تشکیل حوزه‌ای متشکل از چندین کشور بدون مرز، در زمان امضای این پیمان شکل نگرفته بود و ایده آن در ابتدا قبل از جنگ جهانی دوم ایجاد شده بود. پس از امضای قرارداد، کشورهای آلمان و فرانسه برنامه‌ریزی‌های لازم را برای تنظیم قوانین و پیشنیازهای طرح آغاز کردند.

 

برای تنظیم شرایط و قوانین دقیق اجرای طرح شنگن، کنوانسیونی در ماه جون سال 1990 میلادی برگزار شد. در این کنوانسیون مواردی از جمله: چگونگی شرایط لغو کنترل داخلی مرزها، تعریف ساختاری یکسان برای هماهنگ شدن افسران مهاجرتی و داخلی، نحوه صدور یک ویزای یکسان، تشکیل یک پایگاه اطلاعاتی کامل برای کشورهای عضو و ... مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

پس از این کنوانسیون، کشورهای دیگری هم تمایل خود را برای پیوستن به این طرح اعلام کردند؛ در ماه نوامبر 1990 ایتالیا و اسپانیا و در نوامبر 1992 یونان به طرح اولیه شنگن ملحق شدند. اما این طرح به همین زودی اجرا نشد و تا سال 1995 بررسی‌ها ادامه داشت. در نهایت با به تعلیق درآوردن کنترل مرزهای داخلی کشورهای لوکزامبورگ، فرانسه، هلند، آلمان و بلژیک طرح پیمان شنگن رسما اجرا شد.

در ماه آپریل سال 1995، اتریش و در دسامبر سال 1996 کشورهای فنلاند، ایسلند، دانمارک، نروژ، و کشور سوئد اعلام آمادگی برای پیوستن به حوزه‌ی شنگن و لغو کنترل‌های داخلی مرزهای خود کردند. در طول سالیان بعد هم همچنان این عضویت‌ها ادامه پیدا کرد؛ در مارچ 2001 کشورهای لهستان، جمهوری چک، لیتوانی، ایسلند، دانمارک، فنلاند، سوئد، لتونی، مالت، اسلواکی و استونی و در اکتبر 2004 سوئیس به کشورهای عضو پیمان شنگن ملحق شد.

یکی از تغییرات بزرگ صورت گرفته در پیمان شنگن، در ماه دسامبر سال 2007 اتفاق افتاد؛ در این سال تمامی کشورهایی که عضو شنگن بودند، کنترل مرزهای زمینی و دریایی خود را از حالت تعلیق درآورد و رسما لغو کردند. (سوئیس تنها کشوری بود که لغو مرزهای زمینی آن در سال 2008 صورت گرفت.) در مارچ 2008 هم کنترل‌های فروگاهی حذف شد.

تعداد کشورهای عضو پیمان شنگن تا سال 2023، 27 کشور می‌باشد؛ در طول این سال‌ها کشورهای بسیاری مانند بلغارستان، رومانی، ترکیه و ... درخواست عضویت در این حوزه را دادند اما به علت عدم داشتن شرایط مورد نیاز و وجود نگرانی‌هایی در خصوص کافی نبودن اقدامات ضد فساد و مبارزه با جرائم سازمان یافته درخواست آنها رد شد.

به طور خلاصه می‌توانیم پیمان شنگن را به این صورت تعریف کنیم:

با رعایت قوانین مشترک برای کنترل مرزهای خارجی و مبارزه با جرم و جنایت، تقویت سیستم قضایی مشترک و همکاری پلیس‌های کشورهای عضو پیمانی متشکل از اتحاد 27 کشور اروپایی ایجاد شد که براساس آن به افراد اجازه داده می‌شود تا تنها با داشتن یک ویزا (ویزای شنگن) به این نواحی آزادانه رفت و آمد داشته و سفر کنند. البته که شهروندان مناطق شنگن نیازی به گرفتن هیچگونه ویزایی نخواهند داشت.

 

کدام کشورها عضو پیمان شنگن هستند؟

لیست کشورهای عضو پیمان شنگن را می‌توانید در جدول زیر مشاهده کنید.

اتریش - Austria	بلژیک - Belgium	چک - Czech	فرانسه - France	آلمان - Germany
دانمارک - Denmark	هلند - Netherlands	اسلند - Iceland	یونان - Greece	فنلاند - Finland
لهستان - Poland	پرتغال - Portugal	سوئد - Sweden	اسلوونی - Slovenia	نروژ - Norway
مالتا - Malta	اسپانیا - Spain	کرواسی - Croatie	ایتالیا - Italy	استونی - Estonia
لوکزامبورگ - Luxembourg	لیختن اشتاین - Liechtenstein	سوئیس - Switzerland	اسلواکی - Slovakia	مجارستان - Hungary
لیتوانی - Lithuania	لتونی - Latvia

عضویت در پیمان شنگن چه مزایای دارد؟

پس از عضویت در پیمان شنگن، کشورهای عضو از برخی مزایا بهره‌مند خواهند شد. سه مزیت اصلی عبارتند از:

لغو کنترل‌ مرزهای داخلی: شهروندان این حوزه می‌توانند بدون نیاز به چک کردن پاسپورت از بابت الصاق ویزا، به کشورهای عضو وارد شوند.

امکان سفر بدون ارائه پاسپورت: شهروندان حوزه شنگن نیازی به ارائه پاسپورت برای بررسی کردن تعداد ورود و خروجشان نداشته و می‌توانند بدون ارائه پاسپورت، سفر کنند.

صدور ویزای یکسان برای همه کشورهای عضو: پس از این قرارداد، ویزای متحدالشکلی برای کشورهای عضو صادر می‌شود و متقاضیان ورود به این حوزه می‌توانند با داشتن یک ویزا، به کشورهای همسایه نیز سفر کنند.

البته که عضویت در حوزه شنگن مزایای دیگری چون: جذب توریست بیشتر، افزایش امنیت منطقه، کاهش جرم و جنایات، نظارت‌ بیشتر در منطقه برای افزایش امنیت مرزها و ... نیز داشته است.

 

برای عضویت در پیمان شنگن چه معیارهایی مورد بررسی قرار می‌گیرند؟

شرایط، قوانین و ضوابط خاصی در پیمان شنگن تنظیم شده است و تنها به کشورهایی اجازه عضویت داده می‌شود که از دارای این شروط باشند. به همین دلیل هم هست که درخواست برخی از کشورهای اروپایی رد شده است و تنها به صرف حضور در قاره اروپا نمی‌توان به عضویت پیمان شنگن در آمد. معیارهایی که برای عضویت در معاهده شنگن مورد بررسی قرار می‌گیرند عبارتند از:

داشتن توانایی کافی برای تامین امنیت مرزهای خارج از حوزه شنگن به نمایندگی از سایر کشورهای عضو. یعنی کشور متقاضی باید بتواند به خوبی مرزهای زمینی، هوایی، دریایی خارجی خود را کنترل کرده و امنیت لازم را برای ورود غیرمجاز تامین کند.

امکان همکاری با سایر کشورهای عضو را برای افزایش امنیت منطقه و سایر مسائل امنیتی را داشته باشد.

هر کشور عضو پیمان شنگن نسبت به ویزایی که صادر می‌کند مسئول است؛ از این رو کشور متقاضی باید بتواند اطلاعات درخواست دهندگان را به خوبی بررسی کرده و از صدور ویزا به افراد مشکوک خودداری کند. همچنین باید بتواند حریم و اطلاعات خصوصی درخواست دهندگان را به خوبی حفظ کند.

باید به سیستم امنیت حوزه شنگن یعنی سیستم اطلاعات شنگن (SIS) و سیستم اطلاعات ویزا  (VIS)متصل شود و به تبادل اطلاعات و همکاری با سایر کشورهای عضو درخصوص مهاجرت و امنیت حوزه شنگن بپردازد.

کشور متقاضی باید متعهد شود که شرایط مربوط به عضویت در این منطقه را پذیرفته و به آنها پایبند خواهد بود.

با برخورداری از شرایط فوق، درخواست کشور متقاضی توسط پارلمان اروپا و کشورهای عضو بررسی شده و نتایج نهایی اعلام می گردد.

تفاوت میان پیمان شنگن و اتحادیه اروپا

گاه ممکن است شهروندان غیراروپایی تصور کنند که اتحادیه اروپا و پیمان شنگن به یک مفهوم هستند و کشورهای عضو در آنها یکسان است. در حالی که این تصوری غلط است. اتحادیه اروپا تشکلی مرتبط با امور سیاسی و اقتصادی است و مانند پیمان شنگن دارای 27 عضو است. اما اعضای آن همان اعضای پیمان شنگن نیستند.

 

 

از جمله تفاوت‌های مهمی که در مزایای ارائه شده به شهروندان اتحادیه اروپا و حوزه شنگن وجود دارد، می‌توان به آزادی مطلق شهروندان اتحادیه اروپا برای تحصیل، کار، زندگی و بازنشستگی در کشورهای عضو این اتحادیه اشاره کرد. در صورتی که شهروندان حوزه شنگن تنها به صرف عضو بودن در این پیمان از چنین مزیتی نمی‌توانند استفاده کنند.

 

سیستم امنیتی حوزه شنگن چگونه است؟

توانایی برقراری امنیت در حوزه‌ی شنگن یکی از مهمترین مسائل برای کشورهای عضو است. با پیشرفت تکنولوژی نگرانی‌ها از بابت حفظ امنیت و افزایش آن نیز بیشتر می‌شود؛ چرا که راه‌های نفوذ به سیستم اطلاعاتی این حوزه افزایش می‌یابد.

اما از این پیشرفت می‌توان برای استفاده‌های بهتر و موثرتر در افزایش امنیت نیز بهره برد. در ادامه دو سیستم اطلاعاتی و امنیتی بزرگ حوزه شنگن را معرفی خواهیم کرد.

5. سیستم اطلاعات شنگن (SIS): 

سیستم اطلاعات یکپارچه شینگن به صورت خلاصه با نام SIS معرفی می‌شود. این پایگاه بزرگ اطلاعاتی به کشورهای عضور پیمان کمک می‌کند تا راحتتر بتوانند مرزهای خود را نظارت و کنترل کنند. در این پایگاه اطلاعاتی، مشخصات مجرمان و افرادی که دارای ممنوعیت ورود هستند ثبت می‌شود و در صورت اقدام به ورود مجدد شناسایی شده و از ورود آنها جلوگیری می‌شود.

علاوه بر ثبت اطلاعات مجرمان، این سیستم در ثبت اطلاعات ورودی و خروجی خودروها و همکاری در کنترل قوانین این پیمان نیز نقش مهمی دارد. سیستم SIS موثرترین و پرکاربردترین پایگاه برای حفظ و به اشتراک‌گذاری اطلاعات مرتبط با امنیت و مدیریت مرزها در اروپا است.

5. سیستم اطلاعات ویزا (VIS):

سیستم اطلاعات ویزا با اهدافی چون: تنظیم و تسهیل بررسی و صدور ویزای شنگن، افزایش امنیت منطقه، تسهیل پاسخگویی به کمک‌ پناهندگان و تامین امنیت مسافران شروع به کار کرده است. این سیستم اطلاعاتی دارای اطلاعات بیومتریک درخواست دهندگان ویزای شنگن یعنی انگشت‌نگاری، تصویر، اطلاعات ویزای وی و ... است.

با اثبات اطلاعات مرتبط با ویزا در این پایگاه داده، تمامی کشورهای عضو می‌توانند به آنها دسترسی داشته باشند و در صورت لزوم تطابق اطلاعات انجام دهند.

 

سوالات متداول

پیمان شنگن چگونه منعقد شد؟

در سال 1985، پنج کشور فرانسه، بلژیک، آلمان، هلند و لوکزامبورگ با هدف حذف کنترل مرزی و ایجاد منطقه مسافرت آزاد، توافق نامه شینگن را امضا کردند.

آیا می‌توان با ویزای شنگن به انگلستان سفر کرد؟

خیر؛ انگلستان هیچوقت عضوی از کشورهای حوزه‌ی شنگن نبوده و متقاضیان برای ورود به این کشور باید یکی از انواع ویزاهای انگلستان را براساس هدف از سفر خود دریافت کنند.

مردم ساکن در کشورهای عضو پیمان شنگن از چه مزایایی بهره‌مند می‌شوند؟

شهروندان این کشورها می‌توانند بدون نیاز به دریافت ویزا، به سایر کشورهای عضو آزادانه سفر کنند.
 

سایت: https://eqlimagroup.com

شماره تماس: [phone]